28.6.11

Ιστορίες Ανατολής στην αρχαία Ελλάδα

Ο Αριστοφάνης στους Αχαρνείς φαίνεται να δανείζεται στοιχεία
από τους θρύλους του Φιρντούσι

Γράφει ο Δανιήλ Ι. Ιακώβ | Καθημερινή,
Tρίτη 28 Iουνίου 2011 »»

Ιω. Μ. Κωνσταντάκος, «Θρύλοι και παραμύθια για τη χώρα του χρυσού. Αρχαιολογία ενός παραμυθιακού μοτίβου», Αθήνα: στιγμή 2011, σ. 344 (με εκτενή αγγλική περίληψη).

ΠΑΡΑΔΟΣΗ. Σύμφωνα με τον αρχαιοελληνικό μύθο, τα αντικείμενα του θεϊκού κόσμου ήταν κατασκευασμένα από χρυσάφι. Στον Πίνδαρο, για παράδειγμα, απαντούν η χρυσή λύρα του Απόλλωνα, το χρυσό άρμα που χαρίζει ο Ποσειδώνας στον Πέλοπα και ο χρυσός γαμήλιος θάλαμος, όπου ο Απόλλωνας σμίγει με την Κυρήνη. Το συμπέρασμα είναι προφανές: το χρυσάφι είναι σπάνιο πολύτιμο μέταλλο, γι’ αυτό και η κατοχή του ανήκει στις υπερκόσμιες δυνάμεις. Για να το διατυπώσουμε με ψυχολογικούς όρους: το όνειρο των Ελλήνων για οικονομική ευμάρεια προβάλλεται στην υπερβατική σφαίρα ή, στην καλύτερη περίπτωση, σε παραδείσιες χώρες του θρύλου, όπου το χρυσάφι δεν είναι απλώς προσιτό, αλλά ρέει σε τέτοια ποσότητα, ώστε να καταλήξει αντικείμενο περιφρόνησης. Στις χώρες αυτές, εκτός από το χρυσάφι, αφθονούν το ασήμι και τα πετράδια όπως διαμάντια, σμαράγδια κτλ., υλικά από τα οποία συνίστανται όχι μόνο τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης αλλά και ολόκληρα βουνά. Ωστόσο, το χρυσάφι ενίοτε φρουρείται από επικίνδυνα όντα που απειλούν τη ζωή των χρυσοθήρων. Ο ιστορικός Κτησίας μάς πληροφορεί ότι στα χρυσοφόρα βουνά της Ινδίας ενδημούν σαρκοβόροι γρύπες που εμποδίζουν τη συλλογή του χρυσαφιού και εξαναγκάζουν τους ανθρώπους σε ριψοκίνδυνες νυχτερινές εξορμήσεις. Ο Ηρόδοτος, εξάλλου, αναφέρει μια έρημο με χρυσή άμμο που τη φυλάσσουν γιγαντιαία μυρμήγκια. Οι άνθρωποι εκμεταλλεύονται την εκδήλωση υψηλών θερμοκρασιών, οπότε τα μυρμήγκια αναζητούν δροσιά μέσα στη γη, και τότε, υπό αντίξοες συνθήκες, επιχειρούν τη συγκέντρωση της πολύτιμης άμμου. Η εκδοχή της φρούρησης δεν προκαλεί έκπληξη, αν αναλογιστούμε ανάλογες περιπτώσεις από τον αρχαιοελληνικό μύθο όπως τον ακοίμητο δράκοντα που προστάτευε το χρυσόμαλλο δέρας. Ο συνδυασμός χρυσού και μυρμηγκιών φυλάκων επανέρχεται στον ιστορικό Μεγασθένη, ο οποίος αντλεί την παράδοση, κατά πάσα πιθανότητα, από την Ινδία.

16.6.11

Μύθοι και Παραμύθια • Θησαυρός γνώσης στο πέρασμα του χρόνου

Μύθοι και Παραμύθια • Θησαυρός γνώσης στο πέρασμα του χρόνουΗ Αιάντειος Δημόσια Βιβλιοθήκη Αταλάντης, το Αρχαιολογικό Μουσείο Αταλάντης και ο Σύλλογος Φίλων Πολιτιστικής Κληρονομιάς Καλαποδίου «Η Ελαφηβόλος Άρτεμις» διοργανώνει την Παρασκευή 17 Ιουνίου 2011 και ώρα 9 π.μ. στο Κωνσταντίνειο Πνευματικό Κέντρο Αταλάντης Ημερίδα με θέμα «Μύθοι και Παραμύθια, Θησαυρός γνώσης στο πέρασμα του χρόνου».

Πρόγραμμα Ημερίδας